نمودار گانت Gantt Chart
سرفصل مطالب
مقدمه ای بر نمودار گانت Gantt Chart :
نمودار گانت Gantt Chart : زمانی که از کنترل پروژه و مدیریت پروژه صحبت می‌کنیم، میدانیم که زمانبندی یکی از اصول و مفاهیم بسیار مهم است. به این منظور که بتوانیم زمان و منابع مورد نیاز را تشخیص داده و به درستی منابع را تخصیص دهیم و مدیریت کنیم. بنابراین داشتن یک تصویر کلی از مسیر پروژه و داشتن دانش اینکه چه زمانی هر فعالیتی در حال انجام است و چه افرادی در آن مشغول هستند بسیار مفید خواهد بود. یکی از راههای نشان دادن خروجی زمانبندی شده یک پروژه، نمودار گانت یا گانت چارت (Gantt Chart) است. گانت چارت به ساده‌سازی روال برنامه ریزی پروژه‌های پیچیده کمک میکند. در واقع تصویری از کارهایی است که در طول پروژه، برنامه‌ریزی شده‌اند و بطور معمول برای برنامه‌ریزی، پیگیری و کنترل پروژه مورد استفاده قرار میگیرند.
گانت چارت
نمودار گانت تصویری گرافیکی از یک برنامه پروژه است. گانت چارت یکی از محبوب‌ترین و موثرترین روش‌های نمایش فعالیت‌ها در طول زمان است. در سمت چپِ نمودار، لیستی از فعالیت‌ها و در قسمت بالا مقیاس زمانی مناسبی قرار می‌گیرد. هر فعالیت با یک نوار نشان داده میشود. موقعیت و طولِ نوار تاریخ شروع، مدت زمان و تاریخ پایان فعالیت را منعکس میکند. به طور کلی گانت چارت یک نمودار میله ای است که برای نمایش زمانبندی پروژه استفاده میشود. در شکل زیر یک نمونه گانت چارت را مشاهده میکنید.
نمودارهای گانت تقریباً در کلیه صنایع در برنامه ریزی و مدیریت پروژه های مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. مشاغلی که “روندی” را دنبال میکنند، میتوانند از نمودارهای گانت برای برنامه ریزی پروژه استفاده کنند. نمودارهای گانت تیم های پروژه را قادر میسازد فعالیتهای زیر را انجام دهند:
- همکاری تیمی: نمودارهای گانت به تیم های پروژه کمک میکند تا در پروژه های خود همکاری موثر داشته باشند. تیم هدایت شده و مدیران پروژه میتوانند اطمینان حاصل کنند که اعضای تیم آنها دانش یکسانی در مورد پروژه دارند و نیازی نیست که آنها را به طور مداوم در مورد پیشرفت پروژه به آنها اطلاع دهند.
- مدیریت وظایف: مدیریت کارها، موارد چک لیست و وابستگی کارها با کمک نمودارهای گانت آسان خواهد بود. همه اعضای تیم میتوانند بدانند که چه وظایفی به آنها محول شده است و تلاش آنها در موفقیت کلی پروژه چگونه کمک خواهد کرد.
- مدیریت منابع: با کمک نمودارهای گانت، مدیران پروژه میتوانند به راحتی وظایف خود را به اعضای تیم خود اختصاص دهند و با ابزارهای آنلاین نمودار گانت نقشهای مختلفی را تعیین کنند.
- برنامه ریزی و پیگیری پروژه: هدف اصلی نمودار گانت کمک به کل تیم های پروژه در برنامه ریزی و ردیابی پروژه است. نمودارهای گانت برای نمایش وظایف، وابستگیها، بازه های زمانی و نقاط عطف پروژه به شما کمک میکنند.
نمودار گانت چیست؟
نمودار گانت (Gantt Chart) یک ابزار گرافیکی برای مدیریت پروژه‌ها و برنامه‌ریزی زمانبندی است. این نمودار به شما امکان میدهد تا فعالیت‌ها و وظایف مختلف یک پروژه را بر اساس زمانبندی مشخص کنید. در نمودار گانت، محور افقی نشان‌دهنده زمان و محور عمودی نشان‌دهنده فعالیت‌ها است. هر فعالیت با یک نوار افقی نمایش داده میشود که طول آن نمایانگر مدت زمان اجرای آن فعالیت است. این نمودار به شما کمک میکند تا مراحل مختلف پروژه را به‌راحتی مدیریت کنید، پیشرفت پروژه را بررسی کنید و وابستگی بین وظایف مختلف را مشخص کنید. نمودار گانت در مدیریت پروژه‌های مختلف از جمله ساخت و ساز، نرم‌افزار و تولید استفاده میشود.
اجزای نمودار گانت چارت
اجزای نمودار گانت چارت همان طور که گفته شد، این نمودار از چندین عنصر مختلف تشکیل شده است؛ با مطالعه این 7 عنصر متوجه می‌شوید که چگونه می‌توانید نمودار گانت را بخوانید:
1- تایم لاین: به صورت افقی در بالای نمودار گانت اجرا میشود و نشان‌دهنده ماه، هفته، روز و سال است.
2- خط نمایش‌دهنده تاریخ: خطی عمودی که تاریخ فعلی را در نمودار گانت برجسته میکند.
3- میله‌ها: نشانگرهای افقی در سمت راست نمودار که اطلاعات مربوط به وظایف شامل میزان پیشرفت، طول مدت، تاریخ شروع و پایان هر وظیفه را نشان میدهند.
4- نقاط عطف: لوزی آبی رنگ که انتهای یک نوار وظیفه مشخص نمایش داده می شوند.
5- وابستگیها: خطوط نارنجی روشنی که کارها را بر اساس ترتیب مشخصی که باید اتفاق بیفتند به هم وصل میکنند.
6- منابع مقررشده: نشان‌دهنده شخص یا تیمی است که وظیفه انجام یک برنامه مشخص را بر عهده دارد.
7- لیست کارها یا وظایف: برای توصیف کار پروژه به صورت عمودی در سمت چپ نمودار گانت اجرا میشود و ممکن است در گروه‌ها و زیرگروه‌ها سازمان‌دهی شود.
با استفاده از نمودار گانت در یک نگاه می‌توانید اطلاعات زیر را مشاهده کنید:
در نمودار گانت هر کدام از فعالیت‌ها به نمودارهای میله‌ای افقی تبدیل شده است و شما با نگاهی کوتاه می‌توانید اطلاعات بسیاری از جمله:
1-فعالیتهای مختلف مربوط به یک پروژه.
2- تاریخی که هر فعالیتی شروع میشود و یا پایان می‌یابد.
3- مدت زمانی که هر فعالیت به طول می‌انجامد.
4- زمان‌هایی که فعالیت‌ها با یکدیگر همپوشانی دارند.
4- مدت زمان این همپوشانی.
5- تاریخ شروع و پایان کل پروژه.
6- روابط و وابستگیها.
مثال برای نمودار گانت
مثال برای نمودار گانت : نمودارهای گانت میتواند تصویری مفید برای گنجاندن در برنامه های مدیریت پروژه باشد. به منظور بررسی دقیقتر به بررسی این مثال میپردازیم. در این نمودار گانت چارت برنامه ریزی یک پروژه تبلیغاتی شامل چند وظیفه انجام شده است. به عنوان مثال، وظیفه 1 با رنگ قرمز رمزگذاری شده است. سونیا جی از 3 تا 14 سپتامبر (دو هفته) مسئول آن است. امیر از 17 تا 21 سپتامبر (یک هفته) مسئول انجام این وظیفه است. جولیا اف از 17 سپتامبر تا 2 اکتبر مسئول فعالیت 1 است. نوار قرمز او نشان میدهد که تاریخ موعد چهارشنبه است. جادوی نمودار گانت این است که به شما امکان میدهد ترتیب انجام کارها را تنظیم کنید. و از آنجا که نمودارهای گانت در قالب جدول زمانی قابل درک هستند، ترتیب کار کاملاً واضح است.
جمع بندی نمودار گانت Gantt Chart
گانت چارت یکی از ابزارهای مدرن و مهم در زمانبندی کارهاست. بدون نمودار گانت ممکن است یک پروژه سروقت تمام نشده و به خوبی مدیریت نشود. اهداف گانت چارت، مدیریت زمان و وظیفه است. گانت چارت به مدیران پروژه اجازه میدهند که پیشرفت کل پروژه را دنبال کنند. از طریق گانت چارت، مدیر پروژه میتواند به وظایف فردی و همچنین پیشرفت کل پروژه را پیگیری کند. علاوه بر ردیابی پیشرفت وظایف، گانت چارت نیز میتوانند برای ردیابی استفاده از منابع در پروژه استفاده شوند. این منابع می تواند منابع انسانی و همچنین مواد مورد استفاده باشد.
1.تفاوت بین نمودار گانت و نمودار PERT چیست؟
نمودار گانت و نمودار PERT دو ابزار کلیدی در مدیریت پروژه هستند که هرکدام رویکردی متفاوت برای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و نظارت بر وظایف ارائه میدهند. اگرچه این دو ابزار با هدف بهینه‌سازی پروژه‌ها طراحی شده‌اند، اما تفاوت‌های مهمی در ساختار، کاربرد و اهداف آنها وجود دارد. در ادامه، تفاوت‌های اصلی این دو نمودار بررسی میشود.
- ساختار و نمایش بصری
نمودار گانت: این نمودار زمانبندی وظایف را به صورت میله‌های افقی نمایش میدهد که محور افقی نشان‌دهنده زمان و محور عمودی شامل وظایف پروژه است. گانت ابزار مناسبی برای نشان دادن زمانبندی و وابستگی وظایف در یک نگاه است.
نمودار PERT: این نمودار به شکل یک شبکه از گره‌ها و فلش‌ها نمایش داده میشود که روابط بین وظایف و توالی آنها را نشان میدهد. گره‌ها نشان‌دهنده رویدادها یا نقاط عطف و فلش‌ها نشان‌دهنده فعالیت‌ها هستند.
- تمرکز اصلی
نمودار گانت بیشتر بر زمانبندی وظایف تمرکز دارد و به شما کمک میکند برنامه‌ریزی زمانی پروژه را مشخص و پیشرفت آن را پیگیری کنید.
نمودار PERT بیشتر بر روابط بین وظایف و شناسایی مسیر بحرانی (Critical Path) تمرکز دارد. این نمودار به شما کمک میکند تا وظایف کلیدی که تأخیر در آنها ممکن است پروژه را مختل کند، شناسایی کنید.
- نوع داده‌ها و دقت زمانی
نمودار گانت به دقت بالایی در زمانبندی نیاز دارد و معمولاً برای پروژه‌هایی که زمان و ترتیب دقیق وظایف مشخص است، مناسب است.
نمودار PERT از زمان‌های تقریبی استفاده میکند (خوش‌بینانه، بدبینانه و محتمل) و برای پروژه‌هایی با عدم قطعیت بالا یا مراحل تحقیقاتی مناسب‌تر است.
- کاربردهای اصلی
نمودار گانت برای پیگیری پروژه‌هایی که در آن نظارت بر پیشرفت وظایف و مدیریت منابع اهمیت دارد، مانند ساخت‌وساز یا تولید، ایده‌آل است.
نمودار PERT بیشتر در پروژه‌های پیچیده و تحقیقاتی که شناسایی مسیر بحرانی و وابستگی‌های وظایف حیاتی است، کاربرد دارد.
2. چه نرم‌افزارهایی برای رسم نمودار گانت مناسب هستند؟
نمودار گانت به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در مدیریت پروژه شناخته میشود، و نرم‌افزارهای متعددی وجود دارند که این ابزار را با قابلیت‌ها و امکانات گوناگون در دسترس قرار میدهند. انتخاب نرم‌افزار مناسب، به پیچیدگی پروژه، نیازهای مدیریتی و سطح تخصص کاربران بستگی دارد. در ادامه، تعدادی از بهترین نرم‌افزارها برای رسم نمودار گانت معرفی می‌شوند که هرکدام با ویژگی‌های خاص خود به شما کمک میکنند تا پروژه‌ها را به صورت حرفه‌ای مدیریت کنید.
- Microsoft Project
مایکروسافت پروجکت یکی از قدرتمندترین و پرکاربردترین نرم‌افزارها برای رسم نمودار گانت است. این نرم‌افزار با امکانات گسترده‌ای مانند مدیریت منابع، برنامه‌ریزی وظایف، و پیگیری پیشرفت پروژه شناخته میشود. رابط کاربری این نرم‌افزار برای کاربران حرفه‌ای مناسب است و امکان تجزیه‌وتحلیل دقیق پروژه‌ها را فراهم میکند. اگرچه یادگیری آن ممکن است کمی زمان‌بر باشد، اما برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده یک انتخاب ایده‌آل محسوب میشود.
2. Asana
آسانا یکی از ابزارهای مدیریت پروژه آنلاین است که قابلیت رسم نمودار گانت را از طریق ویژگی Timeline ارائه میدهد. این نرم‌افزار برای تیم‌هایی با پروژه‌های کوچک تا متوسط مناسب است و با محیط کاربری ساده و گرافیکی خود، به کاربران امکان میدهد وظایف را به راحتی برنامه‌ریزی و پیگیری کنند. آسانا برای تیم‌هایی که به همکاری و ارتباطات سریع نیاز دارند، گزینه‌ای کاربردی است.
- Smartsheet
اسمارت‌شیت ترکیبی از یک صفحه‌گسترده و ابزار مدیریت پروژه است که به‌ویژه برای رسم نمودار گانت طراحی شده است. این نرم‌افزار امکاناتی مانند همکاری تیمی، ردیابی پیشرفت و مدیریت منابع را ارائه میدهد. به دلیل سازگاری آن با ابزارهای دیگر مانند Excel و Google Sheets، استفاده از آن بسیار انعطاف‌پذیر است.
4. Trello
ترلو به‌عنوان یک ابزار مدیریت کار شناخته میشود، اما با افزونه‌هایی مانند Planyway یا BigPicture میتواند نمودار گانت را نیز به‌طور مؤثر نمایش دهد. این نرم‌افزار مناسب تیم‌هایی است که به دنبال محیط کاری ساده و گرافیکی هستند. اگرچه امکانات پیشرفته‌ای مانند Microsoft Project ندارد، اما برای پروژه‌های کوچک تا متوسط بسیار کاربردی است.
- ClickUp
کلیک‌آپ یکی از نرم‌افزارهای چندمنظوره مدیریت پروژه است که امکان رسم نمودار گانت را با انعطاف‌پذیری بالا فراهم میکند. این ابزار با رابط کاربری مدرن و امکاناتی مانند مدیریت زمان، پیگیری پیشرفت و گزارش‌دهی، به شما کمک میکند پروژه‌ها را به صورت یکپارچه مدیریت کنید.
6. GanttPRO
گنت‌پرو یک ابزار تخصصی برای رسم نمودار گانت است که به دلیل سادگی و امکانات کاملش شناخته میشود. این نرم‌افزار آنلاین برای کاربرانی طراحی شده که به دنبال یک ابزار خاص برای مدیریت پروژه‌های خود هستند. ویژگی‌هایی مانند برنامه‌ریزی وظایف، تعیین وابستگیها و اشتراک‌گذاری آسان باعث شده این ابزار بین مدیران پروژه محبوب باشد.
3.مزایای استفاده از نمودار گانت چیست ؟
نمودار گانت یکی از ابزارهای ارزشمند در مدیریت پروژه است که به دلیل سادگی و قابلیت بصری‌سازی اطلاعات، مزایای بسیاری دارد. این نمودار به مدیران پروژه و تیم‌ها کمک میکند تا وظایف، زمانبندی، و منابع را به صورت مؤثر برنامه‌ریزی و مدیریت کنند. در ادامه، مهم‌ترین مزایای استفاده از این ابزار را بررسی می‌کنیم.
1. بصری‌سازی زمانبندی پروژه
یکی از بزرگ‌ترین مزایای نمودار گانت، نمایش زمانبندی پروژه به صورت گرافیکی است. این ویژگی باعث میشود تا تمامی اعضای تیم به راحتی بتوانند برنامه‌ریزی‌ها، وظایف، و زمان‌بندی‌ها را درک کنند. این وضوح، ارتباطات را بهبود می‌بخشد و از بروز سوءتفاهم جلوگیری میکند.
2. شناسایی روابط بین وظایف
نمودار گانت امکان نمایش وابستگیها و توالی وظایف را فراهم میکند. این موضوع به مدیران پروژه کمک میکند تا وظایف پیش‌نیاز و پس‌نیاز را به‌خوبی شناسایی کنند و از مشکلاتی مانند تأخیرهای زنجیره‌ای جلوگیری کنند. این قابلیت مانند تحلیل استراتژیک نیروها در عملیات نظامی است که هر گام باید به درستی با گام بعدی هماهنگ باشد.
3. مدیریت مؤثر منابع
با استفاده از نمودار گانت، می‌توان منابع موردنیاز برای هر فعالیت را به‌طور دقیق تخصیص داد. این ویژگی به شما کمک میکند تا از منابع خود بهینه استفاده کنید و از بروز مشکلاتی مانند کمبود نیروی انسانی، تجهیزات، یا بودجه جلوگیری شود. همچنین، امکان شناسایی نقاط فشار و توزیع مناسب منابع برای تسهیل جریان کار وجود دارد
4.ردیابی پیشرفت پروژه
نمودار گانت به عنوان یک ابزار نظارتی، پیشرفت پروژه را در طول زمان نمایش میدهد. این قابلیت به شما امکان میدهد که در هر لحظه وضعیت فعلی پروژه را بررسی کرده و با برنامه‌ریزی اولیه مقایسه کنید. این ویژگی به شما امکان میدهد که در صورت نیاز، اقدامات اصلاحی سریع انجام دهید.
5. بهبود هماهنگی تیمی
با استفاده از نمودار گانت، تمامی اعضای تیم میتوانند به وضوح وظایف خود را ببینند و نقش خود را در پروژه درک کنند. این امر باعث بهبود هماهنگی و کاهش تعارضات میشود. همان‌طور که در یک عملیات نظامی، هماهنگی تیمی اساس موفقیت است، در پروژه‌های بزرگ نیز این هم‌افزایی اهمیت دارد.
6. پیش‌بینی بهتر خطرات و چالش‌ها
نمایش کامل وظایف و روابط آنها در نمودار گانت، به شما کمک میکند که چالش‌ها و خطرات احتمالی را پیش‌بینی کرده و برای آنها برنامه‌ریزی کنید. این ویژگی همانند تحلیل تاکتیکی پیش از نبرد عمل میکند که به فرماندهان امکان میدهد تا از اشتباهات جلوگیری کنند.
4.چه زمانی از نمودار گانت استفاده میشود؟
نمودار گانت ابزاری قدرتمند و موثر برای مدیریت پروژه‌ها است که به ویژه در برنامه‌ریزی و پیگیری پروژه‌های پیچیده کاربرد دارد. این ابزار با نمایش زمانبندی وظایف در قالب یک گراف بصری، کمک میکند تا برنامه‌ریزی‌ها دقیقتر و اجرای پروژه‌ها هماهنگ‌تر باشد. در ادامه، به موقعیت‌ها و شرایطی که استفاده از نمودار گانت مناسب است، پرداخته میشود.
1. برنامه‌ریزی پروژه‌های چندمرحله‌ای
نمودار گانت زمانی استفاده میشود که یک پروژه شامل چندین مرحله و وظیفه مرتبط باشد. برای مثال، در پروژه ساخت یک ساختمان، وظایف مختلفی نظیر طراحی، تأمین مصالح، ساخت سازه و نصب تجهیزات وجود دارد. نمودار گانت با نمایش هر مرحله در بازه زمانی مشخص و ارتباط آنها با یکدیگر، امکان مدیریت بهتر منابع و زمان را فراهم میکند.
2. هماهنگی تیم‌های مختلف
در پروژه‌هایی که تیم‌های مختلف باید به صورت همزمان یا متوالی وظایف خود را انجام دهند، نمودار گانت ابزاری ایده‌آل برای هماهنگی است. این نمودار به شما نشان میدهد که هر تیم در چه زمانی باید کار خود را آغاز کند و چطور وظایف مختلف به یکدیگر وابسته هستند. این ویژگی به‌خصوص در پروژه‌های بزرگ با چندین واحد یا بخش مفید است.
3. مدیریت زمان و منابع
زمانی که پروژه‌ها نیازمند مدیریت دقیق منابع مانند نیروی انسانی، تجهیزات یا بودجه باشند، نمودار گانت بهترین انتخاب است. این ابزار با نمایش زمان شروع و پایان هر فعالیت، به مدیر پروژه اجازه میدهد که از همپوشانی‌های ناخواسته یا اتلاف منابع جلوگیری کند
4. پیگیری پیشرفت پروژه
یکی از ویژگی‌های کلیدی نمودار گانت، امکان نظارت بر پیشرفت پروژه در طول زمان است. این ابزار به شما کمک میکند تا در هر لحظه از پروژه، وظایف انجام‌شده و وظایفی که هنوز باقی مانده‌اند را مشاهده کنید. این قابلیت به مدیران امکان میدهد که به سرعت به مشکلات احتمالی پاسخ دهند و برنامه‌ریزی‌ها را بازنگری کنند.
5.پروژه‌های حساس به زمان
در پروژه‌هایی که زمان عامل اصلی موفقیت است، مانند رویدادهای بزرگ، تحویل محصولات در موعد مقرر یا عملیات نظامی، نمودار گانت ابزاری حیاتی محسوب میشود. این ابزار با نشان دادن جزئیات زمانبندی، به شما اطمینان میدهد که هیچ‌کدام از فعالیتهای مهم از نظر زمانی به تأخیر نیافتند.
6. پروژه‌های وابسته به چندین وظیفه موازی
وقتی یک پروژه شامل وظایف موازی است که به‌طور همزمان باید انجام شوند، نمودار گانت به شما کمک میکند که این وظایف را سازمان‌دهی کرده و زمان‌بندی‌ها را همگام‌سازی کنید. این قابلیت از بروز تداخل یا اتلاف منابع جلوگیری میکند.
سایر نمودار ها : نمودار حبابی Bubble Chart و نمودار جعبه ای Box Plot را نیز مطالعه کنید.
مقالات مرتبط:
نمودار عنکبوتی Spider Chart
نمودار پراکندگی Scatter Plot
نمودار موزائیکی Mosaic plot
نویسنده: تیم پژوهش راهبرد
منابع
e-education.psu.edu
ntaskmanager.com
دیدگاهتان را بنویسید