نمودار عنکبوتی Spider Chart

مقدمه ای بر نمودار عنکبوتی Spider Chart

نمودار عنکبوتی Spider Chart که با نام نمودار راداری (Radar Chart) هم شناخته می­شود. کاربرد نمودار عنکبوتی Spider Chart بدین صورت است که مقادیر 3 متغیر یا بیشتر را نسبت به یک نقطه مرکزی با یکدیگر مقایسه می‌کند. این نوع نمودار زمانی کاربردی است که نمی‌توانید مستقیما مقادیر را مقایسه کنید و می‌خواهید داده‌های عملکردی یا نظرسنجی را به صورت گرافیکی نمایش دهید. نمودارهای عنکبوتی هنگامی که عملکرد یک محصول یا برند یا شرکت خاص را با عملکرد استاندارد یا گروه مقایسه می­کنند، بسیار موثر هستند.

نمودار عنکبوتی یا نمودار راداری

نمودار عنکبوتی یا نمودار راداری یک روش گرافیکی برای نمایش داده ­های چند متغیره در قالب یک نمودار دو بعدی که شامل سه یا تعداد بیشتری متغیرهای کمی است که در محورها از همان نقطه نشان داده می­شوند. آن­ها برای ترسیم یک یا چند گروه از مقادیر روی چندین متغیر مشترک استفاده می­شوند.

نمودار عنکبوتی یا نمودار راداری برای هر متغیر یک محور اختصاص و این محورها به صورت شعاعی در اطراف یک نقطه مرکزی قرار گرفته و به طور مساوی از هم فاصله دارند. داده ­های حاصل از یک مشاهده واحد در امتداد هر محور رسم شده و به هم متصل می­شوند تا یک چند ضلعی تشکیل دهند. مشاهدات متعدد را می­توان با نمایش چند ضلعی چندگانه در یک نمودار قرار داد. به طور کلی، معیارها که باید مقایسه شوند کاملاً از یکدیگر متفاوت هستند. اغلب نمرات اختصاص داده شده به هر معیار نسبتاً مقیاس بندی می شوند – به عنوان مثال از 0 تا 100 که امتیازات بالاتر نشان دهنده عملکرد بهتر در معیارها است.

متغیرها در محورهای جداگانه معمولا از نظر اسمی مستقل هستند و این متغیرها می­توانند مقیاس­ های اندازه­گیری بسیار متفاوتی را نشان دهند. وقتی این مقیاس­ها بسیار متفاوت باشند­، مقایسه مقادیر در این محورها مفید به نظر نمی­رسد بنابراین یکسان سازی مقیاس­ها برای نمودار عنکبوتی بسیار مفید است.

مثال برای نمودار عنکبوتی Spider Chart

مثال برای نمودار عنکبوتی Spider Chart : به بررسی مثال زیر برای توضیح کامل­تر و خوانش بهتر نمودار می­پردازیم. در مثال زیر سه برند لبنیات را با درنظر گرفتن پنج ویژگی با هم مقایسه می­کنیم. این ویژگی یا متغیرها در اولین ستون سمت چپ جدول مشاهده می­کنید که شامل کیفیت، رضایت، تبلیغات، قیمت و بسته بندی می­باشد. (مقادیر کاملاً فرضی می­باشد.)

مثال نمودار راداری (ادامه) در شروع برای رسم نمودار 5 محور که هرکدام متعلق به یک ویژگی می­باشد رسم شده است که با فاصله­ های برابر از هم قرار می­گیرند. فاصله خطوط خاکستری که به شکل پنج ضلعی می­باشد را با فاصله­ ی مشخص مشاهده می­کنید.

مقدار متغیرها برای هر برند با رنگی مشخص روی نمودار نشان داده شده است و سپس مقادیر مربوط به یک برند به هم متصل شده ­اند و سپس مقدار مقادیر مربوط به هر متغییر به طور مثال متغییر تبلیغات برای هر سه برند قابل مقایسه با یکدیگر است.

تفسیر نمودار عنکبوتی

تفسیر نمودار عنکبوتی ، نمودارهای عنکبوتی مخصوصاً برای تجسم مقایسه داده­ های کیفی مناسب هستند. بسیاری از ویژگی ­ها را می­توان به راحتی در هر یک از محورهای خاص خود مقایسه کرد و تفاوت­های کلی بر اساس اندازه و شکل چند ضلعی­ها مشخص کرد. در مثال بالا به راحتی می توان فهمید که بیشترین رضایت مربوط به برند دامداران می­باشد و همچنین بهترین بسته ­بندی متعلق به برند کاله می­باشد.

مثال نمودار راداری (عنکبوتی)

مثال نمودار راداری جهت تفسیر نمودار عنکبوتی یا راداری : در نمودار زیر به بررسی میزان فروش فصلی نوشیدنی کوکاکولا از سال 2009 تا 2018 پرداخته شده است. در نمودار هر محور نشان دهنده­ ی یک سال است و فروش در سه فصل بررسی شده است. همان­طور که مشاهده می­کنید در سال 2013 بیشترین فروش مربوط به کوارتر اول می­باشد و کمترین فروش مربوط به کوارتر دوم می­باشد. بر اساس مساحت اشغال شده توسط هر کوارتر می­توان میزان فروش کلی را نتیجه گرفت. و بر اساس نمودار زیر می­توان به این نتیجه رسد که میزان فروش کلی کوارتر2 و3 از میزان فروش کلی کوارتر 1 کمتر می­باشد.

مزایای نمودار راداری یا عنکبوتی

از مزایای نمودار راداری یا عنکبوتی می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

این نمودار اجازه می­دهد تا یک مقایسه بصری بین چندین جنبه کمی یا کیفی یک وضعیت انجام شود. تجزیه و تحلیل رقبا برای چندین محصول را امکان پذیر می­کند. به راحتی می­توان رضایت مشتری و دیگر جنبه های نظرسنجی را مقایسه کرد.

در تجزیه و تحلیل می­توان شکاف بین داده ­های “وضعیت مطلوب” و “وضعیت فعلی” را می­توان در همان نمودار رسم کرد تا به صورت گرافیکی شکاف بین این دو وضعیت مشخص شود.

معایب نمودار عنکبوتی یا راداری

از جمله معایب نمودار راداری یا عنکبوتی می­توان به این مورد اشاره کرد: در صورتی که متغیرهای زیادی وجود داشته باشد مقایسه مشاهدات بر روی نمودار عنکبوتی ممکن است گیج کننده باشد و بنابراین محورهای زیاد، نمودار را شلوغ کند. هنگامی که بینندگان سعی می­کنند مقادیر را در محورهای مختلف مقایسه کنند، مشکلاتی بوجود می­آید.

جمع ­بندی نمودار عنکبوتی Spider Chart

تجزیه و تحلیل رقابتی فرآیندی است برای شناسایی و ارزیابی نقاط قوت و ضعف رقبا نسبت به محصولات یا خدمات شما و حتی مقایسه نقاط ضعف و قوت محصولات مربوط یک شرکت است. این ارزیابی به سازمان کمک می­کند تا سازمان در موقعیت بهتر قرار گیرد. یکی از روش­های تجزیه و تحلیل رقابتی استفاده از نمودار عنکبوتی Spider Chart است که بسیار راحت و خوانا می­باشد و می­توان ویژگی­های خود و رقبا را به راحتی مقایسه کرد.

مقالات مرتبط:

نمودار جعبه ای Box Plot

نمودار قیفی Funnel Chart

نمودار شش ضلعی Hexagonal Plot

نویسنده: تیم پژوهش راهبرد

منابع

online.visual-paradigm.com