نمودار پراکندگی Scatter Plot

مقدمه ای بر نمودار پراکندگی Scatter Plot

بصری سازی داده ­ها یکی از مهم­ترین موارد در تحلیل و انالیز داده ­ها است. رسم داده ­ها باعث ایجاد یک دید کلی نسبت به شرایط حاکم بر داده ­ها و باعث ایجاد تسلطی بر داده ­ها می­شود. در این مطلب به بررسی نمودار پراکندگی Scatter Plot می­پردازیم. ننمودار پراکندگی Scatter Plot ، برای نمایش مقدارهای عددی و متغیرهای کمی به کار می‌رود. به این ترتیب می‌توان رابطه بین متغیرهای کمی را درک و نمایش داد.

نمودار پراکندگی

نمودار پراکندگی از نمودارهایی است که در ابتدای کار معمولا بسته به داده­ ی موجود مورد بررسی قرار می­گیرد. به وسیله ­ی این نمودار، پراکندگی داده‌ها، توزیع داده‌ها و محدوده­ ی آن­ها را می­توان بر اساس نمودارهای پراکندی مشاهده کرد. از نمودار پراکندگی برای ایجاد یک دید کلی از روابط بین داده‌ها استفاده می­شود نه برای مشاهده جزییات داده. به وسیله نمودار پراکندگی می­توان رابطه ­ی بین دو متغیر عددی را نمایش داد و بررسی­های اولیه را انجام داد.

نمودار پراکندگی از نقاط برای نشان دادن مقادیر دو متغیر مختلف عددی استفاده می­کند و نمودار از نمایش یک نقطه به ازای هر جفت متغیر در دستگاه مختصات دکارتی به دست می‌آید. موقعیت هر نقطه در محور افقی و عمودی مقادیر مربوط به یک داده را نشان می دهد نقطه حاصل ارتباط بین متغیر کنترل و متغیر پاسخ می­باشد.

نمودار معمولاً برای نمایش نحوه پاسخ یک متغیر (متغیر پاسخ یا وابسته) به تغییرات متغیر دیگر (متغیر کنترل یا مستقل) به کار می‌رود. مقدار یکی از متغیرها (متغیر کنترل) به عنوان مقدار محور افقی و مقدار متغیر دیگر (متغیر پاسخ) به عنوان مقدار محور عمودی در نظر گرفته می‌شود.

رسم نمودار پراکندگی Scatter Plot

رسم نمودار پراکندگی Scatter Plot > نقاط رسم شده در نمودار پراکندگی نه تنها نقاط داده را گزارش می­کند، بلکه الگوی­ پراکندگی داده ­ها را به صورت کلی بیان می­کند. و با یک نگاه می­توان وضعیت داده­ها را نسبت به هم بررسی کرد. نمودارهای زیر بیان حالت­های کلی قرارگیری داده­ها نسبت به یک­دگیر در نمودار هستند.

نمودار اول نشان­دهنده ­ی این است که داده­ ها به دو دسته  یا خوشه (Cluster) تقسیم شده­ اند و این می­تواند اطلاعاتی از وضعیت داده ­ها نسبت به یک­دیگر به ما بدهد تا در بررسی­ ها با دید دقیق­تری به داده­ ها نگاه کنیم. نمودار پراکندگی همچنین می­تواند برای شناسایی الگوهای دیگر در داده ­ها مفید باشد. ما می­توانیم نقاط داده را به گروه­ هایی تقسیم کنیم که در مجموعه­ ی نقاط از یکدیگر به هم نزدیک­تر هستند. در نمودار دوم داده ­های موجود دارای نقاط خارج از محدوده (outlier) می­باشد که باید در تحلیل از این نقاط غافل نشد.

به این دلیل که ممکن است نتایج را به سمتی نادرست سوق دهد. نمودار سوم نشان دهنده یک فاصله­ ی معنا دار در بین داده ­های موجود می­باشد به عبارتی این نمودار پراکندگی همچنین می­توانند در صورت وجود شکاف ­های غیر منتظره در داده ­ها را نشان دهند.

کاربردهای نمودار پراکندگی Scatter Plot

یکی دیگر از کاربردهای نمودار پراکندگی Scatter Plot، شناسایی روابط همبستگی در مقادیر داده است. همبستگی میزان ارتباط داده ­ها با یک دیگر است. اغلب متغیر را در محور افقی مشاهده خواهید کرد که متغیر مستقلی را نشان می­دهد و متغیر در محور عمودی متغیر وابسته را نشان می­دهد. روابط همبستگی بین متغیرها را می­توان از بسیاری جهات توصیف کرد: مثبت یا منفی، قوی یا ضعیف.

همبستگی خطی چیست ؟

همبستگی خطی چیست ؟ هنگامی که دو دسته از داده‌ها شدیداً به هم مرتبط و وابسته باشند، می‌گوییم که آن­ها همبستگی بالایی دارند و همبستگی زمانی مثبت است که مقادیر نسبت به هم افزایش یابند (شیب خط به سمت بالا باشد). همبستگی زمانی منفی است که یک دسته از داده‌ها با افزایش دسته دیگر، کاهش یایند(شیب خط به سمت پایین باشد).

مثال برای نمودار پراکندگی Scatter Plot

مثال برای نمودار پراکندگی Scatter Plot : یکی از کاربردهای اصلی نمودار پراکندگی یافتن ارتباط دو متغیر با یک دیگر است. در ابتدا با مثالی از بررسی رضایت مشتری بر اساس زمان پاسخ گویی به مشتری شروع می­کنیم. محور افقی که به عبارتی مربوط به متغییر مستقل می­باشد نشان ­دهنده زمان پاسخ گویی است و محور عمودی که نشان دهنده متغییر عمودی است نشان دهنده میزان رضایت مشتری می­باشد.

با دقت در مقادیر نقاط رسم شده مشخص می­شود که هر چه زمان پاسخ گویی کمتر بوده میزان رضایت مشتری بیشتر است. به طور مثال زمانی که پاسخ مشتری در کمتر از 7.5 دقیقه داده می­شود رضایت حداکثری مشتری را خوایم داشت و کمترین میزان رضایت مشتری متعلق به زمان 15 دقیقه به بعد است.

در مثال دوم نمودار پراکندگی Scatter Plot به بررسی میزان فروش نوشیدنی بر اساس دمای هوا می­پردازیم. در این مثال متغیر مستقل دمای هوا می باشد که در نمودار افقی نشان داده شده است و متغیر وابسته میزان فروش نوشیدنی است که در نمودار عمودی نشان داده شده است. همان طور که در نمودار مشاهده می­کنید با افزایش دما میزان فروش نوشیدنی افزایش پیدا کرده است و بیشترین میزان  فروش مربوط به دمای 25 درجه می­باشد و کمترین میزان فروش متعلق به دمای 12 درجه می­باشد. با افزایش دما و گرم­تر شدن هوا میزان فروش نوشیدنی افزایش پیدا کرده است.

استفاده از زبان نمودارها باعث افزایش خوانایی و سرعت دریافت اطلاعات از داده ­ها می­شود. نمودار پراکندگی یکی از مهم­ترین نمودارها برای این منظور است. کاربردهای نمودار پراکندگی Scatter Plot شامل نمایان شدن ارتباط بین متغیرها، یافتن الگوی حاکم بر داده ­ها و  بررسی میزان همبستگی داده ­ها می­باشد.

جمع ­بندی نمودار پراکندگی Scatter Plot

استفاده از زبان نمودارها باعث افزایش خوانایی و سرعت دریافت اطلاعات از داده ­ها می­شود نمودار پراکندگی Scatter Plot،  یکی از مهم­ترین نمودارها برای این منظور است. کاربردهای نمودار پراکندگی Scatter Plot شامل نمایان شدن ارتباط بین متغیرها، یافتن الگوی حاکم بر داده ­ها و  بررسی میزان همبستگی داده ­ها می­باشد. نمودار گانت را نیز مطالعه کنید.

مقالات مرتبط:

نمودار خطی Line Plot

نمودار قیفی Funnel Chart

نمودار موزائیکی Mosaic plot

نویسنده: تیم پژوهش راهبرد

منابع

https://chartio.com/learn/charts/what-is-a-scatter-plot/