نمودار میله ای Bar Plot

مقدمه ای بر نمودار میله ای Bar Plot :

نمودارها شیوه ­ای جذاب برای ارائه نتایج و اطلاعات هستند و امکان به دست آوردن اطلاعات را در فرصتی کوتاه فراهم می­آورند. این نمودارها برای تفسیر به اطلاعات تخصصی نیاز ندارند و به راحتی قابل درک می­باشند و دریافت اطلاعات از نمودار راحت تر نسبت به دریافت اطلاعات از جدول است. نمودارها را می­توان به دو دسته نمودارهای تک متغیره و نمودارهای چند متغیره تقسیم کرد. نمودارهای دایره­ ای، ستونی و هیستوگرام از رایج­ترین نمودارهای تک متغیره هستند. در این مطلب قصد بررسی نمودار ستونی را داریم که در شکل زیر یک نمونه از نمودار ستونی را مشاهده می­کنید.

نمودار ستونی یا نمودار میله ای Bar Plot

نمودار ستونی شامل مجموعه ­ای از ستون­هاست که با فاصله یکنواختی در کنار هم قرار می­گیرند و عرض این ستون­ها با هم برابرند و هر ستون مختص یک طبقه از متغیر و طول آن متناسب با فراوانی یا درصد آن طبقه است. نمودار میله‌ای، نموداری است که در آن برای نشان دادن مقدار روی محور xها (محور طول‌ها) مستطیل‌هایی به کار می‌رود. در محور افقی گروه­ هایی که قرار است با هم مقایسه شوند مشخص می­شود و در محور عمودی عددهایی متناسب با تعداد هر گروه مشخص می­شود.

در شکل زیر سه رنگ موجود است که هرکدام نشان دهنده ­ی یک گروه است و گروه­ها روی محور افقی هر کدام با نام گروه مشخص شده­اند و در محور عمودی مقادیر مربوط به گروه­ها مشخص است. طول هر ستون برابر مقدار متغییرهاست. این نمودار مربوط به بررسی سهم فروش 3 برند خودرو خارجی در بازار ایران است. این 3 برند شامل رنو، هیوندای و نیسان است. بر اساس جدول می­توان به این نتیجه رسید که بیشترین فروش خودرو خارجی از بین این سه برند متعلق به رنو می­باشد و کمترین فروش متعلق به برند نیسان است.

این روشی بسیار خوب برای نمایش اندازه‌های نسبی است، چون می‌توانیم با نگاهی مختصر دریابیم که کدام گروه­ها مقادیر بیشتر و کدام گروه­ها مقادیر کمتری دارند. همچنین از نمودارهای میله‌ای می‌توانیم برای نمایش اندازه نسبی بسیاری از چیزها، انواع کالاها، تعداد مشتریان یک مغازه در روزهای مختلف و یا موارد بی‌شمار‌ دیگر  استفاده کنیم.

نمودار های میله‌ای یا نمودار میله ای Bar Plot در مواردی مناسب هستند که داده‌ها گروه­بندی شده باشند. در داده‌های پیوسته‌ای بهتر است از هیستوگرام استفاده شود. همچنین به طور معمول بین ستون‌ها در نمودار‌های میله‌ای فواصل مناسبی قرار می‌گیرند تا شبیه هیستوگرام نباشند و باعث اشتباه نشوند. در شکل زیر نمودار سمت راست نشان دهنده­ ی نمودار هیستوگرام است و نمودار سمت چپ نشان دهنده­ ی نمودار میله ­ای است.

نمودارهای میله ­ای می­توانند انواع مختلفی داشته باشند. ستون­ها یا میله های رسم شده در این نمودار به صورت افقی و هم به صورت عمودی رسم می­شوند و در تفسیر نمودار تفاوتی ایجاد نمی­کنند.

از نمودارهای میله ­ای یا نمودار میله ای Bar Plot ، همچنین می­توان برای مقایسه پیچیده ­تر داده ­ها با نمودارهای میله­ ای گروه بندی شده و نمودارهای میله­ ای انباشته استفاده کرد. در یک نمودار میله ­ای انباشته شده، برای هر گروه چند دسته­ در میله وجود دارد.

به عنوان مثال، یک فرد صاحب سه فروشگاه است. یک نمودار میله ­ای انباشته شده با میله­ های رنگی مختلف برای نمایش هر فروشگاه تهیه کند: محور افقی 3 ماه­ از سال و محور عمودی درآمد را نشان می­دهد. نمودار میله ای انباشته، میله هایی را نشان می­دهد که گروه­های مختلف را بر روی یکدیگر نشان می­دهند. ارتفاع میله حاصل نتیجه ترکیبی گروه­ها را نشان می­دهد.

با این حال، نمودارهای میله ­ای انباشته برای مجموعه داده ­هایی که برخی گروه­ها دارای مقادیر منفی هستند، مناسب نیستند. در چنین مواردی نمودار میله ای گروهی ارجح است.

نمودار زیر میانگین حقوق پرسنل قسمت­های مختلف یک شرکت را نشان می­دهد. گروه بندی پرسنل شامل بخش­های مانند حسابداری، مالی، مدیریت و فروش است. میانگین بیشترین میزان حقوق مربوط به مدیریت  بعد از آن متعلق پرسنل بخش فروش است و کمترین میزان مربوط به پرسنل بخش حسابداری است.

نمودار ستونی زیر تعداد سفارشات دریافت شده از سه ایستگاه متفاوت را در سه ماه اول به تفکیک ماه ها مقایسه می­نماید، دقت کنید که هر رنگ نشان دهنده ­ی اطلاعات یک ماه بخصوص است. با مشاهده ­ی این نمودار به سرعت می­توان نتیجه گرفت که در ماه ژانویه بیشترین سفارش متعلق به ایستگاه شماره 2 می­باشد و کمترین سفارش متعلق به ایستگاه شماره 3 در این ماه می­باشد. و به طور کلی کمترین سفارش متعلق به ایستگاه شماره 1 در ماه مارس می­باشد.

 

یکی از راه ­های نمایش اطلاعات در نمودار ستونی نمایش مقادیر واقعی ستون ها به همراه خطی است که هدف یا مقدار هدف را نشان می دهد. در نمودار نشان داده شده در این مثال، فروش روزانه به صورت ستونی ترسیم شده است و یک خط فروش هدفمند 500 دلار در روز را نشان می­دهد. و به راحتی می­توان سطح فروش را با خط هدف مقایسه کرد.

 

تفاوت نمودار ستونی با نمودار میله ای؟

نمودارهای ستونی و نمودارهای میله‌ای هر دو برای نمایش داده‌های دسته‌بندی‌شده استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند:

۱. نمودار ستونی:

– معمولاً برای نشان دادن داده‌ها در محور عمودی استفاده می‌شود.

– ستون‌ها از پایین به بالا رشد می‌کنند.

– برای مقایسه مقادیر بین دسته‌های مختلف به کار می‌رود.

– زمانی که تعداد دسته‌ها کم باشد و مقایسه دسته‌ها مهم باشد، استفاده می‌شود.

۲. نمودار میله‌ای:

– معمولاً برای نمایش داده‌ها در محور افقی استفاده می‌شود.

– میله‌ها از چپ به راست کشیده می‌شوند.

– برای مقایسه مقادیر دسته‌بندی‌ها زمانی که دسته‌ها زیاد باشند یا برچسب‌ها طولانی باشند، مناسب است.

– به علت فضای بیشتر برای برچسب‌ها، در مواردی که نیاز به نمایش برچسب‌های طولانی وجود دارد، کاربرد دارد.

هر دو نوع نمودار به‌صورت بصری برای نمایش داده‌ها مفید هستند، اما انتخاب بین آن‌ها بستگی به نوع داده‌ها و نیازهای خاص تحلیل دارد. انتخاب مناسب می‌تواند تحلیل داده‌ها را آسان‌تر و نتایج را خواناتر کند.

جمع­بندی نمودار میله ای Bar Plot

طبق مطالب بالا نمودارهای ستونی یا نمودار میله ای Bar Plot روشی است که برای مقایسه مقادیر گروه ­های مختلف استفاده می­شود. مقادیر هر گروه توسط یک میله عمودی یا افقی نشان داده می شود. نمودارهای میله ای دارای یک دامنه گسسته از دسته­ ها هستند و معمولاً مقیاس بندی می­شوند تا تمام داده ها در نمودار جای بگیرند. وقتی ترتیب طبیعی دسته ها در مقایسه وجود نداشته باشد، می توان نوارهای نمودار را به هر ترتیب مرتب کرد. این نمودار بسیار پرکاربرد و خوانا است.

سوالات متداول FAQ

1.چه زمانی بهتر است از نمودار میله‌ای به جای نمودار خطی استفاده کنیم؟

نمودار میله‌ای و نمودار خطی هر دو ابزارهای بصری‌سازی داده هستند، اما کاربردهای متفاوتی دارند. درک تفاوت‌ها و دانستن زمان مناسب برای استفاده از هرکدام، مانند انتخاب استراتژی مناسب در یک عملیات نظامی است؛ هر اشتباه می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های نادرست منجر شود.

موارد استفاده از نمودار میله‌ای:

1. مقایسه مقادیر مجزا:
   زمانی که هدف شما مقایسه داده‌های دسته‌بندی‌شده یا گروه‌های مجزا است، نمودار میله‌ای ابزار ایده‌آلی است. به‌عنوان مثال، مقایسه فروش محصولات مختلف در یک بازه زمانی مشخص، به‌خوبی با نمودار میله‌ای نمایش داده می‌شود.
2. داده‌های بدون پیوستگی زمانی:
   اگر داده‌ها به ترتیب زمانی یا دارای پیوستگی مشخص نباشند، نمودار میله‌ای انتخاب مناسبی است. برای مثال، مقایسه میزان مشارکت استان‌های مختلف در یک پروژه ملی نیازی به نمودار خطی ندارد.
3. تمرکز بر ارزش‌های عددی قطعی:
   نمودار میله‌ای برای داده‌هایی که نمایش دقیق اعداد و مقادیر اهمیت دارد، عملکرد بهتری دارد. ارتفاع میله‌ها به‌وضوح تفاوت‌های عددی را نشان می‌دهد.

موارد استفاده از نمودار خطی:

1. نمایش روندها در طول زمان:
   اگر داده‌ها تغییرات پیوسته در طول زمان را نشان می‌دهند، مانند رشد درآمد در چند سال، نمودار خطی بهترین گزینه است. این نمودار روند کلی را به‌خوبی منعکس می‌کند.
2. نمایش روابط بین متغیرها:
   نمودار خطی برای تحلیل رابطه بین دو یا چند متغیر در بازه‌های زمانی مختلف مناسب‌تر است.

چرا انتخاب صحیح اهمیت دارد؟

انتخاب اشتباه بین این دو نمودار می‌تواند پیام اطلاعات را مخدوش کند. اگرچه نمودار میله‌ای و خطی هر دو ابزارهایی ساده به نظر می‌رسند، اما کاربرد نادرست آن‌ها ممکن است تحلیل را از مسیر درست منحرف کند. به‌عنوان مثال، استفاده از نمودار میله‌ای برای نمایش روند تغییرات زمانی ممکن است پویایی اطلاعات را به‌خوبی منعکس نکند.

2. نمودار میله‌ای در چه شرایطی می‌تواند بهترین انتخاب برای نمایش داده‌ها باشد؟

نمودار میله‌ای ابزاری ساده، کارآمد و محبوب در ارائه داده‌هاست، اما مانند هر ابزار دیگری زمانی بیشترین تأثیر را دارد که به‌درستی و در شرایط مناسب استفاده شود. در اینجا به بررسی شرایطی می‌پردازیم که نمودار میله‌ای به بهترین شکل ممکن داده‌ها را نمایش می‌دهد.

1. مقایسه مقادیر در دسته‌های مختلف

یکی از کاربردهای اصلی نمودار میله‌ای، مقایسه واضح مقادیر در دسته‌های مختلف است. به‌عنوان مثال، مقایسه فروش محصولات مختلف یک شرکت یا تعداد افراد در گروه‌های سنی متفاوت به‌راحتی با این نمودار امکان‌پذیر است. طول میله‌ها، تفاوت‌ها را به شکل بصری و قابل‌فهم نشان می‌دهد.

2. نمایش داده‌های ایستا و غیرپیوسته

اگر داده‌ها از نوع دسته‌بندی‌شده و بدون ترتیب زمانی باشند، نمودار میله‌ای بهترین ابزار برای نمایش آن‌هاست. به‌عنوان مثال، بررسی تعداد پروژه‌های موفق در واحدهای مختلف یک سازمان یا مقایسه بودجه اختصاص داده‌شده به بخش‌های مختلف، با نمودار میله‌ای ساده‌تر و شفاف‌تر می‌شود.

3. شفافیت در ارائه مقادیر عددی

نمودار میله‌ای به دلیل وضوح بصری، به مخاطبان این امکان را می‌دهد که مقادیر دقیق را در یک نگاه متوجه شوند. این ویژگی برای گزارش‌دهی به مدیران یا ارائه آمار به مخاطبان عمومی بسیار مفید است.

4. امکان نمایش هم‌زمان چندین گروه مرتبط

با استفاده از نمودار میله‌ای، می‌توان داده‌های مرتبط را در کنار هم نمایش داد. به‌عنوان مثال، مقایسه عملکرد چندین تیم در پروژه‌های مختلف یا بررسی آمار مردان و زنان در گروه‌های سنی مختلف، به‌سادگی با این نمودار انجام می‌شود.

چرا نمودار میله‌ای انتخاب مناسبی است؟

• سادگی و قابل‌فهم بودن: مخاطب، حتی بدون داشتن دانش تخصصی، می‌تواند به‌سرعت پیام نمودار را درک کند.
• انعطاف‌پذیری: می‌توان آن را برای موضوعات مختلف مانند فروش، بودجه، یا عملکرد به کار برد.

بصری بودن: نمودار میله‌ای، تفاوت‌ها و شباهت‌ها را به شکلی ملموس و قابل‌فهم نشان می‌دهد.

3. محدودیت‌ها و موارد نامناسب برای نمودار میله‌ای چیا هستن؟

نمودار میله‌ای ابزاری است که به دلیل سادگی و قابلیت بصری، در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بسیار محبوب است. با این حال، همانند هر ابزار دیگری، محدودیت‌ها و شرایط خاص خود را دارد. آگاهی از این محدودیت‌ها به تحلیل‌گر کمک می‌کند تا ابزار مناسب را برای انتقال اطلاعات انتخاب کند و از بروز سوءبرداشت‌ها جلوگیری کند.

1. نمایش نامناسب روابط پیچیده

نمودار میله‌ای برای مقایسه داده‌های مجزا و ساده ایده‌آل است، اما زمانی که بخواهیم روابط پیچیده یا چندبعدی را نمایش دهیم، این ابزار ناکارآمد است.برای مثال، ارتباط بین متغیرهایی که به شدت به یکدیگر وابسته‌اند، در این نمودار به‌خوبی منعکس نمی‌شود و ابزارهایی مانند نمودار پراکندگی مناسب‌تر خواهند بود.

2. دشواری در نمایش تفاوت‌های کوچک

در شرایطی که مقادیر داده‌ها به هم نزدیک هستند، نمودار میله‌ای نمی‌تواند تفاوت‌های جزئی را به‌خوبی نشان دهد. این مسئله زمانی جدی‌تر می‌شود که این تفاوت‌های کوچک برای تحلیل اهمیت حیاتی داشته باشند.

3. عدم توانایی در نمایش تغییرات پویا

نمودار میله‌ای ابزار مناسبی برای داده‌های ثابت یا مقایسه‌ای است. اما زمانی که داده‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند و تحلیل روند اهمیت دارد، نمودار خطی یا دیگر روش‌های نمایش زمانی عملکرد بهتری دارد.

4. کاهش خوانایی در داده‌های پرتعداد

افزایش تعداد میله‌ها در این نمودار می‌تواند منجر به ازدحام و کاهش خوانایی شود. این مشکل به‌ویژه زمانی رخ می‌دهد که تعداد دسته‌ها یا متغیرها زیاد باشد، و تحلیل‌گر باید به سراغ روش‌های بصری جایگزین مانند نمودارهای تجمعی برود.

5. احتمال سوءبرداشت

انتخاب نادرست مقیاس یا فاصله بین میله‌ها می‌تواند موجب تفسیر اشتباه شود. به‌عنوان مثال، تنظیم نامتناسب محور Y ممکن است تفاوت‌ها را بزرگ‌نمایی یا کوچک‌نمایی کند.

موارد نامناسب برای استفاده از نمودار میله‌ای:

• نمایش توزیع داده‌ها (مانند هیستوگرام).
• نمایش الگوهای زمانی یا روندها (مانند نمودار خطی).
• نمایش داده‌های چندلایه یا سلسله‌مراتبی.

در نهایت، نمودار میله‌ای ابزاری قدرتمند است، اما تنها زمانی کارآمد است که متناسب با نوع داده و هدف تحلیل انتخاب شود. همان‌طور که یک فرمانده باتجربه ابزارهای جنگی خود را با دقت بر اساس شرایط میدان انتخاب می‌کند، تحلیل‌گر نیز باید با آگاهی از محدودیت‌ها و قابلیت‌ها، بهترین ابزار را به‌کار گیرد.

مقالات مرتبط :

نمودار حبابی Bubble Chart

نمودار جعبه ای Box Plot

نمودار عنکبوتی Spider Chart

نویسنده: تیم پژوهش راهبرد

 

منابع

tutorialspoint.com

towardsdatascience.com